Aziziye Destanı'nın 146. Yıldönümü Mesajı
Vali Mustafa Çiftçi, Aziziye Destanı'nın 146. yılı münasebetiyle bir mesaj yayımladı. Vali Çiftçi mesajında şu ifadelere yer verdi:
“19. yüzyılın başlarından itibaren sanayinin gelişmesi ile birlikte topların hem güçleri hem de menzilleri artmış, bu sebeple savunma için kalelerden daha dayanıklı olan tabyalar; düşman saldırılarına karşı doğuda Erzurum, Kars ve Ardahan illerinde; batıda Edirne, Rumeli ve Çanakkale Boğazı’nda Anadolu’yu koruyan yapılar olarak önemli bir misyona sahip olmuştur.
Medeniyetlerin beşiği olan Anadolu’yu Kafkaslar’a ve Ortadoğu’ya bağlayan önemli bir kavşak noktası konumundaki Erzurum, aynı zamanda bu yolların Batı ve Güney Anadolu ile Karadeniz bağlantısını sağlayan yegâne kesişme bölgesidir. Erzurum, stratejik konumunun bu denli önemli oluşundan dolayı tarih boyunca sürekli olarak Anadolu’ya hâkim olmak isteyen çeşitli milletlerin mücadele sahası olmuştur. Bu mücadeleler sırasında birçok kez işgal ve istilaya uğrayan Erzurum; bir serhat şehri olarak tahkim edilmiştir.
Osmanlı Cihan Devleti’nin son döneminde “Şark Meselesi” çerçevesinde Doğu Anadolu üzerinde siyasi ve iktisadi emeller besleyen Rusya’nın sıcak denizlere inme idealini gerçekleştirme yolunda emperyalist devletlerin engelleriyle karşılaşması üzerine bu hedefini Akdeniz’e uzanan önemli yolların kavşak noktası olduğundan dolayı Erzurum’a yöneltmiştir.
1828–1829, 1877–1878 Osmanlı-Rus Savaşları ve I. Dünya Savaşı sırasında olmak üzere üç kez Rus işgaline düşmüş olan Erzurum’da; 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı’ndan önce Aziziye ve Mecidiye Tabyaları, yaşanan teknolojik gelişmeler ışığında ana kalenin korunması amacıyla önemli noktalara inşa edilmiş, ana kale surlarının dış çeperinde savunma hatları oluşturmuştu. Tabyalar, bu savaşta en kanlı çatışmaların yaşandığı, günümüze kadar ulaşmayı başarmış o dönemin canlı tanıklarıdır.
Bundan 146 yıl önce, 93 Harbi sırasında Kafkas Cephesinde Kars ve Ardahan bölgelerinden Deveboynu yenilgisi üzerine Osmanlı ordusu, Erzurum Kalesi’ne çekilmek zorunda kalmıştı. Ruslar, Erzurum’u ele geçirmelerinin önündeki son engel konumundaki Aziziye ve Mecidiye Tabyalarını ele geçirmek için saldırmış ve Türk askerleri ile şiddetli bir çarpışma başlatmıştı.
Erzurum’dan duyulan silah sesleri ile geceyi ayakta geçirmekte olan halk, Ayaz Paşa Camii’nin müezzini Abdullah Efendi’nin minareden halka “Ey ahali! Düşman Aziziye’yi basmış. Allah’ını seven, eli silah tutan herkes oraya koşsun. Vatanını seven yetişsin!” diye seslenmesi üzerine, Nene Hatun öncülüğünde kadın, erkek, her yaştan gönüllü halk birlikleri savaş alanına gelerek; silah, balta, kürek ellerine ne geçtiyse Rus ve Ermeni birliklerine karşı kahramanca mücadele vermişler ve düşman Deveboynu’na doğru püskürtülmüştür.
Rus kuvvetlerinin geri çekilmesi Erzurum halkı ve Osmanlı ordusu için ciddi bir moral ve motivasyon kaynağı olmakla birlikte Aziziye baskınında Erzurum halkının kahramanlıkları, 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı’na damga vurmuştur. Savaşın en önemli kahramanlık destanlarından biri olan bu mücadele sebebiyle Sultan II. Abdülhamid, Erzurum Valisi Kurt İsmail Hakkı Paşa’ya gönderdiği telgrafta, halkın kahramanlığını tebrik etmiştir.
Ülke savunmasında Çanakkale Zaferi’ne adeta haberci olan bu kahramanlık destanı ile şehrimiz düşmana geçit vermemiştir. Rus askerinin sayı ve silah üstünlüğü, kutlu ecdadımızın aklı, ahlakı, azmi ve cesareti karşısında tutunamamış; nihayetinde bu bozgun Doğu Anadolu Bölgesinin savunulmasıyla ülkenin birliğine önemli bir kilit noktası teşkil etmiştir. 1877 yılından bugünlere Erzurum’da bu kutlu ruh hala diridir.
Bu duygu ve düşüncelerle Türk tarihinin her bir döneminde, milli bekânın muhafazası için emsalsiz sorumluluklar üstlenmiş, en çetin imtihanları sabır ve vatanperverlikle geçmiş kahramanlık nişanesi aziz ecdadımızı hürmet ve rahmetle yâd ediyorum.”
🔴Valimiz Sayın Mustafa Çiftçi, Aziziye Destanı'nın 146. yılı münasebetiyle bir mesaj yayımladı.
— T.C.Erzurum Valiliği (@ErzurumValiligi) November 8, 2023
Valimiz mesajında şu ifadelere yer verdi: pic.twitter.com/CgY6aloqKl
